Kuálástem

Kuálástem várás tun tarbâšah táválávt kyelivaljetipšommáávsu já távjá meid sierânâs kuálástemlove. Kyelivaljetipšommáksu lii kuálásteijee págulâš vuáđumáksu, mii lii vyeimist ubâ Suomâst. Kuálástemluuvijd vyebdih čäcikuávlui omâsteijeeh. Meccihaldâttâsâst tun finniih kuálástemluuvijd staatâ čäcikuávlui várás. Jis tun aasah sämmilij päikkikuávlust, te kuálástem staatâ čaasijn lii tunjin iänáážin mávsuttem. Kieldâässei kuálástemvuoigâdvuođâin tun puávtáh luuhâđ lase tääbbin.

Kyelivaljetipšommáávsu kalga mäksiđ, jis lii avvees peeleest 18–69-ihásâš já kuáláást vuoggáin tâi pivdusáin tâi pivdá ráávuid. Tot uáivild tom, et ko tun kuálástah ovdâmerkkân virveláin, viermijguin tâi katiskain, te tun tarbâšah ain kyelivaljetipšommáávsu. Spiehâstâhhân láá kuálásteijeeh, kiäh kiergâneh tevdiđ ucemustáá 65 ihheed 31.12.2023 räi.

Talle ko tun kuálástah tuše ovttáin stággoin, ađai ovdâmerkkân virveláin, te tuše kyelivaljetipšommáksu rijttáá loppeen stuorrâ uásist enâmist. Jis tun kiävtáh eenâb stááguid, kuálástah pivdusáin tâi pivdáh ráávuid, te tun tarbâšah kyelivaljetipšommáávsu lasseen kuálástemlove čäcikuávlu omâsteijest. Tun tarbâšah čäcikuávlu omâsteijee love meid talle, ko kuálástah kuoškâ- já virdečäcisoojijn tâi eromâščuosâttuvâin. Iänááš Meccihaldâttâs kuálástemčuosâttuvâin láá tágáreh čuosâttuvah, ađai tain kuálástem várás tun koolgah uástiđ kyelivaljetipšommáávsu lasseen sierânâs kuálástemlove.

Iänuduv, Aanaar já Ucjuv kieldâässein láá kuálástemlaahân vuáđuduvvee sierânâsvuoigâdvuođah jieijâs päikkikieldâ kuávlust. Kieldâässeid kuálástem staatâ čaasijn lii iänáážin mávsuttem. Spiehâstâhhân láá luosâ já kuávžur kuárŋumkuávluh, moid kieldâässeeh pyehtih haahâđ jieškuástádâshaddasii pajelove.

Kuálástemlope lii investistem luándun, tondiet ko Meccihaldâttâs kiävttá lopepuáđuid kyeličaasij tipšomân já kuálástemmáhđulâšvuođâi turviimân. Meid kuálásteijei adelem salâsmacâttâssáin lii merhâšittee roolâ kilelis kuálástemorniistâlmij vuáváámist.